با پیشرفت تکنولوژی، قطعات و تجهیزات نیز در تمامی صنایع جهش قابل توجهی پیدا کردهاند. از اساسی ترین این قطعات که می تواند به عملکرد بهتر سیستم های صنعتی از جمله موتور های صنعتی کمک بزرکی کند اورینگ ها و پکینگ ها هستند. هنگام کار گاهی لازم است که قطعات صنعتی را آب بندی و عایق بندی کنیم. از مهمترین این درز بندها می توان به اورینگ و پکینگ اشاره کرد. این محصول ارزان ترین و رایج ترین واشر های مکانیکی می باشد که بین صنعتگران بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. برای پی بردن به این که اورینگ (O-ring) و پکینگ چیست؟ گروه صنعتی آریا شایگان نادین، شما را به ادامه ی خواندن این مطلب مفید و معتبر دعوت می نماید.
اورینگ چیست؟
واژه ی اورینگ O-ring در واقع نوعی واشر و درزبند لاستیکی است که به شکل دایره طراحی گردیده است. اورینگها اغلب از جنس الاستومر Elastomer و دارای سطح مقطعی گرد میباشند. این محصول، به صورتی طراحی گردیده که به سهولت در شیار قطعه نصب میشود. با فشرده شدن اورینگ بین دو قطعه، فرآیند آببندی مکانیکی صورت می پذیرد. از اورینگها بیشتر برای آببندی دو قسمت ثابت (استاتیک-Statics) و (دینامیک-Dynamique) استفاده می گردد. اورینگها قابلیت آببندی تا فشارهایی به میزان ۳۵۰ بار (۵۰۰۰ پوند بر اینچ مربع) را نیز دارند.
جنس اورینگها
جنس و متریال تولیدی اورینگها بر اساس فاکتورهای خاصی انتخاب می شود. این فاکتور ها بسته به نوع مصرف و کارکرد گاه متفاوت و حتی متغیر هستند.
فاکتورهای موثر بر جنس اورینگ:
- دورومتر (سختی سنجی)
- سازگاری شیمیایی
- دمای کاری
- فشار آببندی
- الزامات روانکاری
- سایز و اندازه
- قیمت تمام شده
روشهای ساخت اورینگ
در ساخت اورینگها از روشهای مختلفی استفاده می شود مانند:
- اکستروژن (Extrusion)
- تزریقی
- فشاری
- انتقالی
انواع اورینگ O-ring
- NR یا SBR: این نوع O-ring در برابر کشیدگی و پارگی بسیار مقاوم هستند.
- نیتریل NBR: این نوع O-ring می توانند مقاومت خوبی در برابر انواع روغن های معدنی، گریس ها و حرارت داشته باشند.
- HNBR: این نوع O-ring قادر به مقاومت در برابر سایش، فشار بالا و روغن هستند.
- ویتون: این نوع O-ring می توانند فشار و دما یا وزن فیزیکی بالا را تحمل کنند.
- کالرز: این نوع O-ring می توانند در برابر مواد شیمیایی و اسیدها در دمای 350 درجه مقاومت کنند.
- EPDM: این نوع O-ring می تواند موادی مانند اسید، آب و حتی آب نمک دریا را تحمل کند.
- پلی اورتان (Polyurethane): این نوع O-ring قادر به مقاومت در برابر CO2 و همچنین سایش و تغییر شکل هستند.
پکینگ چیست؟
در واقع پکینگ Packing یا Packing Seal آببندی داینامیکی است که سبب آببندی قطعات دوار در سیستمهای مکانیکی میشود. (packing) نوعی از قدیمیترین آببندها به شمار میرود استفاده از این محصول از گذشته در چین باستان مرسوم بوده است. با بررسی های انجام پذیرفته، موتورهای بخار اولیه نیز از این نوع آببندی استفاده می نمودند. در قرن نوزدهم و اوایل شروع دوره ی صنعتی در توسعه ی فرآیندهای تولید و استخراج نفت از این محصول استفاده می شد. در این قرن (19 میلادی)، پکینگها بواسطه ی ساختار ساده، ارزان قیمت و سهولت دسترسی، از جمله آببندهای پر استفاده به شمار میآمدند.
اصول عملکرد پکینگ
بعد از اینکه این محصول در حفره مخصوص آببندی قرار داده شد، توسط پیچهای گلند Gland یا در اصطلاح شیار آببندی، به صورت محوری فشرده و بسته میشود. به هنگام حرکت نسبی شفت یا شافت Shaft و پکینگ و به دلیل پلاستیسیته Plasticity پکینگ، نیرویی شعاعی ایجاد و سبب تماس پکینک با شفت خواهد شد. در همین زمان، ماده روانکار نیز لایه نازک روغنی در سطح تماس ایجاد میکند که به آن اثر یاتاقان (Bearing Effect) میگویند. با صحیح کار نمودن این موارد فرآیند آب بندی و درزبندی سیستم بطور کامل انجام می شود.
انواع پکینگ
- درزگیر نواری
«درزگیر نواری» (Felt Seal) همانطور که از نام آن پیداست، شامل نوارهایی است که در درون شیار و پوسته آببند قرار میگیرند.
- پکینگ
نوع دیگری که استفاده بیشتری نیز دارند «پکینگ» (Packing Seal) نام دارد که در دما و فشار بالا مورد استفاده قرار میگیرد. به طور مثال، پکینگ روغنی آزبستی میتواند آببندی مناسبی را تا فشار 170 psi و دمای ۲۵۰ درجه سانتیگراد فراهم کند. البته این نوع از پکینگها باید در سرعتهایی پایین مورد استفاده قرار بگیرند. زمانی که در یک پمپ آب از پکینگ استفاده میکنیم، سرعت پمپ نباید بیشتر از ۶ متر بر ثانیه باشد چراکه این نوع آببندها در برابر خوردگی مقاوم نیستند و سطح تماس شفت و پکینگ و همچنین فشار آن بر روی شفت بسیار زیاد است و در نتیجه، خوردگی بالایی را بوجود میآورد.